4- Hanbeli Mezhebi

IV- Hanbeli Mezhebi: 

A- İmamı : Ahmed b. Hanbel ( 164-241 / 781-855)  

Ahmed b. Hanbel, hicri 164 tarihinde Badat’ta doğdu, 247 tarihinde yine Bağdat’ta vefat etti. İlim öğrenmek için çok yer gezdi. Bütün zamanını hadis ve eserin toplanmasına harcadı. Zamanında Sünnetin imamı kabul edildi. 

a-Hocaları:

  Fıkhı, İmam Muhammed eş-Şeybani ile İmam Şafii’den öğrendi. Abdurrezzak b. Hammam’dan hadis tahsil etti. Ayrıca Süfyan Sevri, Süfyan b. Üyeyne, Huşeym b. Beşir’le tanıştı, onlardan ilim tahsil etti. Ayrıca çeşitli beldeleri gezerek, Peygamber Efendimizin hadislerini, ehlinden toplamaya çalıştı. 

b-Talebeleri: 

  1-Ahmed b. Muhammed el-Esrem: Horasan ve Bağdad’da yaşamış muhaddis ve fakihtir. Eserinin adı “el-Cami’dir. ”

  2-el-Hıraki. Eserinin adı Muhtasar’dır. 

  3-Oğulları Ahmed ve Salih

  4-el-Hallal: Hallal, Hanbeli fıkhının müdevvini durumundadır. 

  5-İbni Kayyim ve hocası İbni Teymiyye: Bu iki zat Ahmed b. Hanbel’den çok sonra gelmelerine rağmen, mezhebin yayılmasına ve sistemleşmesine büyü katkıları olmuştur. 

c-Eserleri:

  1-el-Müsned: Ahmed b. Hanbel’in hadisle ilgili en büyük eserdir. 

  2-el-İlel ve’r-Rical, 3-Kitab’üz-Zühd 

  4-el-Cami: Ebu Bekir Ahmed b. Muhammed el-Hallal, Ahmed b. Hanbel’in fıkhını, bir ömür boyu toplamaya çalışmıştır. El-Hallal, Hanbeli fıkhının müdevvini durumundadır. 

d-İctihad Usulü:

Ahmed b. Hanbel, hüküm istinbatında, şu yolu takip etmiştir. 

1-Kur’an, 2-Sünnet, 3-İcma, 4-Sahabe ve Tabiinin fetvaları, 5-Kıyas, 6-İstishab, 7-Mesalih-i Mürsele, 8-Sedd-i Zerayi. 

B-Mezhebin Yayılışı:

Bugün Hanbeli mezhebi Arap yarımadasının büyük bir kesiminde Suriye, Irak ve Körfez ülkelerinde yayılmıştır. 

C- Hanbeli Mezhebine Ait Bazı Önemli Fıkıh Kitapları:

1-İbni Kudame: el-Muğni,  

2-Hıraki: Muhtasar, 

3-İbni Teymiyye: el-Fetava, 

4-el-Merdavi: el-İnsaf.