Alış verişte Yemin

Yemin, bir haberi yâhut bir işi yapma veya yapmama husûsundaki bir sözü, “vallahi, billahi, tallahi” şeklinde, Allahü teâlânın ism-i şerîfini anarak veya dînin izin verdiği sözlerle kuvvetlendirmektir.  

Kur'ân-ı kerîmde “Yeminlerinizi koruyun” emri vardır (Mâide sûresi: 89).  Günah olmadıkça yemin korunmalıdır.  Haram ve günah için yemin eden, derhal bozmalı ve keffaretini vermelidir. 

Doğru olsa bile çok yemîn etmek hoş değildir.  Zira doğru olsa bile çok yemîn etmek Allahü teâlânın ism-i şerîfine ve yemîne kıymet vermemek olur.  Bu ise çok çirkindir.  Bu yüzden yemin etmektem kaçınmak gerekir.  

Konuyu burada almamızın sebebi, Peygamberimizin tüccârı, umûmi olarak çok yeminden ve özel olarak da yalan yere yeminden men etmiş olmasıdır: 

"Yemin, malı sattırsa da, bereketi mahveder”(Buhârî, K.  el-Büyû', 26; Müslim, K.  el-İmân, 117; Müsâkat, 131. ). 

Yemin üç çeşittir:

Yemîn-i Gâmûs: Geçmişteki bir şey için, bile bile yalan söyleyerek yemin etmektir.  Bu, sahibini günâha ve Cehennem'e sokan bir yemindir.  O kadar korkunçtur ki, keffareti yoktur.  Sahibi derhal tövbe etmeli ve bir daha yapmamalıdır.  Belki Allah af eder. 

Yemîn-i Lağv: Geçmiş bir şey için boş yere yemîn etmektir.  Hoş değildir ama günahı ve keffâreti yoktur.  

Yemîn-i Mün'akıde: Gelecekte bir iş hakkında “yapacağım veya yapmayacağım” diye yemin etmektir.  Şarta bağlı yemin de böyledir.  Zaman söylenmedi ise, hemen yapmak, zaman söylendi ise, zamanın sonuna kadar yapmak lâzımdır.  Kalkıp gelmezsen vallahi seni döğerim demek bu çeşit bir yemindir.  Bu tür yeminler bozulursa, ceza olarak keffaret gerekir. 

Yemîn Keffâreti, yapılan yemini bozma cezasıdır.  Yemini bozmadan keffâret verilmez.  Yemîni bozduktan sonra keffâreti geciktirmek günahtır.  Yemîn keffâreti için erkek veya kadın on fakîre bütün bedenini örtecek kadar bir kat çamaşır verilir.  Veya on fakîr bir gün iki defâ sabah-akşam doyurulur.  Bunu yapamayan fakir, üç gün peş peşe oruç tutar.  Bu oruçlara geceden niyet edilir.  Üç günü tamamlamadan bir sebeple ara veren yeniden üç gün tutar.