Hile Aldatma Eksik Ölçme

Fahr-i kâinât bir gün pazarı dolaşırken tahıl satan birisinin yanına gelmiş, elini daldırmış, altının ıslak olduğunu görerek sormuş: 

 

- Ey bu tahılın sahibi, bu nedir? 

 

- Yağmur ıslatmıştı! 

 

- Halkın görebilmesi için ıslak olanı üste getirseydin ya? Bizi aldatan bizden değildir! (Müslim, K. el-İman, 164; Ebû-dâvûd, K.  el-Büyû, 50. )

 

Reklâm, malı tanıtma sınırını geçer, işe yalan ve abartma karışırsa hile ve aldatma gerçekleşmiş olur.  

 

Hileli arttırma da haramdır. Piyasada fiat kızıştırma veya ihalelerde anlaşmalı fiat düşürme veya yükseltmeler de haramdır.

 

Peygamberimizin (s. a. v. ) menettiği "neceş"; (Buhârî, K.  el-Büyû, 60; Müslim K.  el-Büyû, 13. ) şöyle açıklanmıştır: Malı almak niyeti olmadığı halde üçüncü şahısları aldatmak için değerinden fazla fiyat vermek.  

 

Açık ve kapalı arttırma veya eksiltmelerde yapılan hile ve muvâzaalar da bu hadisin hükmüne dahildir.  

 

Eksik ölçmek ve tartmak

 

Ölçme ve tartma konusunda elden geldiği kadar dürüst davranmak, hile yapmamak, eksik ölçü ve tartı ile satış yapmamak Kur'ân-ı Kerîm'in birçok âyetine konu teşkil etmiştir.  (el-En'âm: 6/152; el-İsrâ: 17/35; el-Mutaffifin: 33/1 vd. ; eş-Şuarâ: 26/181-183).     

İstatistik, anket ve sayım hileleri de eksik ölçme ve tartma kavramına dahildir.